Nhà thờ Tắc Sậy

 

• TIỂU SỬ HỌ ĐẠO TẮC SẬY

  Trên Quốc lộ 1A, khi xe chạy qua khỏi cây số 2218 khoảng 500m, người ta sẽ thấy một ngôi nhà thờ trong khuôn viên rào cao đẹp, đó chính là Nhà thờ Tắc Sậy.

  Nhà thờ Tắc Sậy nằm trên địa bàn ấp 2, xã Tân Phong, huyện Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu. Họ đạo Tắc Sậy rộng lớn hơn, bao gồm:

  • Ấp 2, thị trấn Hộ Phòng

  • Ấp 2, ấp Khúc Tréo B, xã Tân Phong

  • Ấp Thành Thưởng, ấp Quyết Thắng, xã An Trạch, huyện Giá Rai

  

  Nguồn gốc địa danh "Tắc Sậy"

  Theo các bậc cao niên trong vùng, trước đây có một con đường tắt nhỏ đi ngang qua nhà thờ, nằm giữa đám lau sậy um tùm. Vì phát âm theo giọng miền Nam, chữ "tắt" dần dần được đọc thành "tắc", nên địa danh Tắc Sậy ra đời. 

  Quá trình hình thành họ đạo

  Những tín hữu đầu tiên đến đây lập nghiệp chỉ là một số ít gia đình từ xa tới, như từ Trà Lồng, Kinh Đức Bà, Hộ Phòng… Hiện nay, không còn ai trên 80 tuổi để cung cấp thông tin chính xác về những năm đầu của họ đạo. Tuy nhiên, dựa vào sổ Rửa tội và lời truyền khẩu của các bậc cố cựu, có thể biết rằng Cha Jules Duquet, thuộc Hội Thừa Sai Paris, là Cha sở họ đạo Bạc Liêu và cũng chính là người khai sáng họ đạo Tắc Sậy.

  Có lẽ ban đầu, Tắc Sậy chỉ là một họ nhánh của Bạc Liêu. Chữ ký đầu tiên trong sổ Rửa tội tại họ đạo là của Cha Jean Chrysostome Chê Thanh Trí, vào ngày 10/6/1925. Đây được xem là cột mốc thành lập họ đạo. Tính đến ngày 10/6/2010, họ đạo đã tròn 75 năm tuổi.

  Giai đoạn đầu (1925 - 1930)

  Thời kỳ đầu, họ đạo chỉ có một số ít giáo dân sống rải rác trong khu rừng rậm đầy lau sậy, đước, mắm… Vì không có an ninh, nên hai Cha Duquet và Chê Thanh Trí chỉ thỉnh thoảng ghé qua để rửa tội, an ủi và nâng đỡ giáo dân.

  Đến tháng 8/1926, Tắc Sậy chính thức trở thành họ đạo chính, và Cha Phaolô Trần Minh Kính được bổ nhiệm làm Cha sở đầu tiên. Khi đó, họ đạo chỉ có một nhà nguyện nhỏ tạm bợ, được dựng bằng cây rừng, vách lá, nằm bên sông, thuộc ấp Thành Thưởng, xã An Trạch, huyện Giá Rai, trên phần đất của ông Ba Thái. Cha Kính phục vụ đến tháng 3/1930.

  Giai đoạn Cha Phanxicô Xaviê Trương Bửu Diệp (1930 - 1946)

  Tháng 3/1930, Cha Phanxicô Xaviê Trương Bửu Diệp được bổ nhiệm làm Cha sở họ đạo. Ngài đã:

  • Di dời nhà nguyện về bên Quốc lộ 4 (nay là Quốc lộ 1A), xây dựng bằng ngói, vách ván bổ kho.

  • Xây dựng nhà Cha sở và nhà Dì phước.

  • Mở rộng hoạt động truyền giáo, giúp đỡ cả người lương và thu nhận nhiều tân tòng.

  • Thành lập thêm nhiều họ đạo quanh vùng như: Khúc Tréo, Bà Đốc, An Hải, Chủ Chí, Đầu Sấu, Đồng Gò, Rạch Rắn…

  • Cộng tác với hai Dì phước Dòng Chúa Quan Phòng và ba ông Biện trong việc mục vụ.

  Cha Trương Bửu Diệp đã hy sinh mạng sống để bảo vệ hơn 70 giáo dân vào ngày 12/3/1946. Sau khi Cha mất, họ đạo rơi vào thời kỳ loạn lạc, giáo dân tản cư, nhà thờ và tài sản bị cướp phá, chỉ còn một số ít gia đình bám trụ lại.

  Giai đoạn từ 1946 - 1975

  Từ năm 1946 đến 1956, họ đạo chỉ được chăm sóc tạm thời bởi các Cha từ Bạc Liêu, Cái Hưu (Vĩnh Mỹ), và Cà Mau đến giúp đỡ.

  • Năm 1952, Đức Cha Gioan Baotixita Chabalier, Giám mục Giáo phận Phnom Penh (Nam Vang) - Campuchia, đã kêu gọi hai ông Đôminicô Trần Đại Phước và Phêrô Nguyễn Văn Mạnh về tái lập họ đạo, dựng lại nhà thờ bằng cây tràm, lợp lá.

  • Năm 1956, Cha Louis Marcello Đặng Tuấn Anh (Albeza) được bổ nhiệm làm Cha sở, mở rộng nhà nguyện, xây nhà xứ, lo cho con em học tập.

  • Năm 1963, Cha Gioan Baotixita Hồ Văn Đợi xây dựng nhà thờ kiên cố bằng vật liệu bền vững, rộng 10m, dài 32m, lợp thiếc. Tuy nhiên, chiến tranh ác liệt khiến họ đạo nhiều lần bị ảnh hưởng nặng nề.

  Năm 1969, Cha Giuse Nguyễn Văn Tịch di dời hài cốt Cha Trương Bửu Diệp từ nhà thờ Khúc Tréo về Tắc Sậy.

  Giai đoạn từ 1975 đến nay

  • Năm 1977, Cha Antôn Vũ Xuân Vinh di dời hài cốt Cha Trương Bửu Diệp vào một phần mộ khang trang hơn. Từ đây, bắt đầu có nhiều khách hành hương đến viếng mộ.

  • Năm 1986, Cha Martinô Nguyễn Ngọc Tỏ được bổ nhiệm làm Cha sở. Ngài đã cải thiện hạ tầng họ đạo, san lấp mặt bằng, xây dựng tượng đài Đức Mẹ và các thánh, mở rộng trường học do các nữ tu Dòng Chúa Quan Phòng điều hành.

  • Từ thập niên 1990, khách hành hương đến viếng mộ Cha Trương Bửu Diệp ngày càng đông.

  Họ đạo Tắc Sậy hôm nay

  • Ngày 21/01/1997, Đức Cha Emmanuel Lê Phong Thuận, Giám mục Giáo phận Cần Thơ, đã nâng họ đạo Tắc Sậy lên thành Trung tâm Hành hương Thánh Phanxicô Xaviê Trương Bửu Diệp.

  • Đến năm 2000, họ đạo có 1.223 giáo dân, chia thành 5 khu giáo, với các đoàn thể sinh hoạt sôi nổi.

  Lời kết

  Mừng kỷ niệm 75 năm thành lập, họ đạo Tắc Sậy tiếp tục phát triển và trở thành một điểm hành hương quan trọng của Giáo hội Công giáo Việt Nam. Xin Thiên Chúa tuôn đổ Hồng Ân xuống trên họ đạo, để mỗi tín hữu nơi đây luôn sống xứng đáng là con cái Chúa, tiếp nối truyền thống đức tin kiên vững mà Cha Phanxicô Xaviê Trương Bửu Diệp đã để lại.